تشكیل بانک به شكل جدید نخستین بار در سال 1258 هجری شمسی(1296 ه‍ – ق) ده سال قبل از بوجود آمدن بانک شاهی از سوی حاج محمد حسن امین دارالضرب یكی از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد.

متاسفانه این پیشنهاد با دخالتهای بیگانگان و عوامل آنان جامه عمل نپوشید و بجای آن بانک شاهی در ایران مستقر گردید. پس از استقرار مشروطیت هنگامی كه دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی كه از وامهای گذشته و رفتار بانکهای بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم به منظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بانکهای مذكور و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تاسیس بانک ملی را خواستار شدند، و جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشاركت در این بانک شدند و در آذرماه 1285 با اعلانی كه مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تاسیس یك بانک اعتباری ملی در ایران بود، انتشار یافت.